O Dziele Wyjątkowym

Lekturę Władcy Pierścieni skończyłam przeszło dwa tygodnie temu (Kiedy to minęło, doprawdy nie wiem. Ja i Pan Czas zdecydowanie się nie rozumiemy i trzymamy się – a przynajmniej ja – od siebie z daleka). Jednakże ciągle błądzę po Śródziemiu i ani myślę się stamtąd wynosić. Czuję się, jakbym wrosła w tę krainę, zapuściła tam korzenie. Jest mi tam po prostu dobrze, wśród wspaniałych elfów, entów, kochanych hobbitów (z którymi nadzwyczaj dobrze się dogaduję) i odważnych, szlachetnych ludzi.
Wracam do moich ukochanych fragmentów (a jest ich całe mnóstwo), układam sobie wszystko w głowie, meczę moich bliskich gadaniną o Tolkienie i całym wykreowanym przez niego świecie, czytam Listy (o te – są cudowne!), oglądam filmy i robię wiele innych bardziej dziwacznych rzeczy. (W tym momencie warto też zaznaczyć, że spełniłam swoje maleńkie marzenie i nabyłam własny, przepięknie wydany egzemplarz tego Wielkiego Dzieła. Jestem wielce kontenta).

 

Kiedy teraz na to patrzę, dostrzegam wielkość klęski. Dzieło wymknęło mi się spod kontroli i wyprodukowałem potwora: niezwykle długi, złożony, dość gorzki i przerażający romans, całkowicie nieodpowiedni dla dzieci (jeśli odpowiedni dla kogokolwiek w ogóle); nie jest to właściwie ciąg dalszy „Hobbita”, lecz „Silmarilionu” * – pisał Tolkien 24 lutego 1950 roku w liście do wydawnictwa. I chyba nie wiedział, co pisał, względnie był w okropnym stanie psychicznym (nie kwestionuję jego genialności, raczej jestem z tych, co wrzeszczą i wmawiają wszystkim, że Tolkien tym geniuszem jednak był. Po prostu się pomylił – rzecz ludzka), bo Władca Pierścieni to dzieło wybitne, nawet w najmniejszym stopniu nieprzytłaczające swoją objętością i absolutnie doskonałe. Nie bez powodu odniosło tak wielki sukces, stając się dla części społeczeństwa czymś w rodzaju „drugiej Biblii”.

Wyznawcą Tolkiena (jak się czasami nazywa jego fanów) może nie jestem, ale osobą zakochaną w jego wyobraźni, sposobie bycia i, co najważniejsze, w jego pisarstwie, już tak.  Nie znam drugiej tak bogatej, zachwycającej stylem i postaciami powieści. I choć ulubionych książek mam całe mnóstwo, a Władca Pierścieni wcale nie wychodzi poza szereg, jest to książka jedyna w swoim rodzaju. Taka, którą można czytać setki razy i za każdym odkrywać coś nowego. Taka, do której nie da się nie wracać, której się nie zapomina i której cień zapisuje się na zawsze w sercu. 

Tolkien stworzył coś nieprawdopodobnego i fantastycznego, księgę pełną humoru, strachu, przygód. A przy tym Władca Pierścieni jest aż do bólu realistyczny, pokazujący kondycję współczesnego świata. Na kartach powieści odnajdywałam siebie, czasami zagubioną, przytłoczoną ciężarem pierścienia, a czasami pełną prostej, hobbickiej radości, łaknącą wygód, smacznego jedzenia i świętego spokoju. I mimo, że Autor stronił od alegorii, jego dzieło jest niezwykle głębokie i… przesycone wartościami chrześcijańskimi.

„Władca Pierścieni” jest oczywiście zasadniczo dziełem religijnym i katolickim; początkowo niezamierzenie, lecz w poprawkach świadomie.**

Nie pozostaje mi nic poza wdzięcznością skierowaną do Tolkiena.  Cieszę się, że był taki człowiek jak on i powołał do życia tak wspaniałą historię, wraz z bohaterami, których w większości ogromnie kocham, elfickimi pieśniami, hobbickimi, żywymi piosenkami, językami, wszelkimi niebezpieczeństwami… Dziękuję. Tylko tyle.

J. R. R. Tolkien, "Władca Pierścieni", wyd. Muza (wyd. trzytomowe), 2002, tł. Maria Skibniewska

(Od wczoraj czytam fragmenty  w wydaniu jednotomowym - Muza, 2012)

* J. R. R. Tolkien - "Listy", wyd. Prószyński i S-ka, str. 227

** J. R. R. Tolkien - "Listy", wyd. Prószyński i S-ka, str.282