"Anna Karenina"

Dzięki Ci, Boże, za takich pisarzy! – zawołałam z zachwytem, ale i żalem w niebieskich oczach, zamykając delikatnie książkę. Przez chwilę wahałam się, czy nie porwać się na desperacki krok i nie zacząć wszystkiego od początku. Od tego nieco irracjonalnego czynu odciągnęło mnie tylko to, że kochane niziołki (Frodo i kompania) były w wielkim niebezpieczeństwie, a Gandalf gdzieś zniknął!

Tak, jestem z tych, co dali się porwać szumowi medialnemu, zapragnęli obejrzeć „Annę Kareninę” w nowej odsłonie i wyprosili u hojnego Mikołaja dzieło Tołstoja.
Doczekałam się i opasłe tomisko ozdobione filmową okładką znalazło się na mojej półce.
Zaczęłam czytać. 

Powoli odnajduję się w dziwacznym, lecz urzekającym świecie dziewiętnastowiecznej Rosji. Autor z wielką swobodą i wprawą wprowadza mnie w ciasne kręgi elit społecznych, a także pokazuje mi proste życie chłopstwa. Ja próbuję wyłapać wszystkie niuanse. Z otwartymi oczyma napawam się wszelakimi cudownościami. Rzucam nieśmiałe spojrzenia, subtelnie się uśmiecham, uczę się, z zainteresowaniem słucham ploteczek. Księżna to, księżniczka tamto, hrabia plecie androny, opera była piękna…

Trach!

Życie w carskiej Rosji nie jest sielanką. Tołstoj nadal zachwyca, lecz ja wariuję z niepokoju. Wroński doprowadza mnie do szewskiej pasji, poczynania Anny mnie zdumiewają, Obłońskiego najchętniej bym zbluzgała, przez Dolly serce mi się kraja, żal mi drogiego Lewina, zaczynam współczuć miłej Kitty… Tyle ludzi, tyle emocji, tyle fałszu. Życie tu to teatr, jesteśmy na scenie, gramy.

Układam sobie wszystko w głowie. Tego lubię, tego nie lubię. Denerwuję się bardziej niż na najważniejszym meczu piłkarskim z Polską w roli głównej. Tupię ze wściekłości, załamuję ręce i… ciągle jestem pełna podziwu. Piękne opisy przywracają mi spokój. Jadę na wieś, wyzbywam się niepotrzebnych emocji. Odpoczywam, a Tołstoj wciąż opowiada…

Trach!

Wszystko się zmienia jak w kalejdoskopie. Moje uczucia wpadają ze skrajności w skrajność. Anna się przyznaje, Karenin przeżywa, ja nie wiem, co robić. Potępiać, nie potępiać?
Znów wieś. Cisza, spokój. Pracuję, przysłuchuję się dyskusjom. Polityka, społeczeństwo, gospodarka. Na pierwszy rzut oka nieciekawe, ale mój przewodnik waży każde słowo, wszystko jest potrzebne, wszystko ma sens.

Lewin, Kitty. Pląsam w tańcu radości. Oni się cieszą, oni cierpią. Co za świat. Czy dobrze wybrali?

Dalej płynę, dalej się przyglądam, dalej czytam. Ciągle trwam w dziwnej euforii, emocje we mnie buzują, chodzę jak w transie, przypominam sobie minione wydarzenia. Próbuje oceniać, lecz jak oceniać tak złożone postacie? Wszystko jest szare, nie ma czerni, nie ma bieli. Układam te puzzle, tak trudne, tak wymagające, tak piękne.

Uczucia nadal się zmieniają, nie mogę znieść Kareniny, Wroński irytuje mnie jakby mniej. Ciągle krążę wśród elit, bywam na salonach. Ta podróż staje się coraz bardziej wciągająca. Przyzwyczajam się do codziennego widoku Rosji, chwalę mojego doskonałego przewodnika.

Trach!

Już prawie koniec. On rozpacza, ona może gdzieś tam jest. Dobrze, niedobrze?
Tak, Lewinie, tak, jesteś już blisko! Jeszcze krok! – krzyczę pełna entuzjazmu. I…
Koniec. Tołstoj już się żegna, jak kłaniam się przed nim z nabożnym podziwem i uwielbieniem.
Dziękuję – wykrztuszam, hamując łzy.

Lew Tołstoj, "Anna Karenina", Znak 2012,  tłum. Kazimiera Iłłakowiczówna