Niezwykła nie-książka ("Silmarillion")

Gdzieś czytałam, że ktoś, kto przeczytał „Silmarillion” i go pokochał, przestaje być człowiekiem, a już na pewno przestaje być człowiekiem normalnym. Oświadczam wszem i wobec, że jestem elfem. (Uznajmy, że jako jedna z nielicznych nie odpłynęłam do Valinoru w stosownym czasie i ukrywam się na Ziemi, poddając się panowaniu ludzi).

„Silmarillion” to już nawet nie książka. To styl życia, to myślenie, zbiór opowieści, w których się jest, którymi się żyje, które porażają swoją wspaniałością i bogactwem świata przedstawionego. To rzecz zupełnie inna od ukochanego „Władcy Pierścieni”, a zarazem będąca jego uzupełnieniem, wielkim, brakującym elementem cudownej układanki. „Silmarillion” jest specyficzny, jedyny w swoim rodzaju, w pewnym sensie wymagający. Mnogość imion, świetnie wykreowanych postaci, całe mnóstwo nazw geograficznych i jakaś niesamowita moc jest w tej książce. Jest w niej coś, co przyciąga, wchłania i czaruje, czaruje, czaruje.

Dostojewski powiedział kiedyś, że ”piękno zbawi świat”. I ja jestem całkowicie przekonana, że Tolkien dodał swoją cegiełkę do tego zbawienia. Nie tylko samym sobą, bo przecież był wspaniałym człowiekiem, ale także swoimi książkami, które tak naprawdę wcale książkami nie są. „Silmarillion” to piękno w czystej postaci, choć pełen jest zdrady, silnych emocji, zła i śmierci.

Niesamowita to nie-książka. Taka, za którą można tylko dziękować. Za dwa drzewa Valinoru, za Valarów, ulubionego Belega i Berena, Turina i Nienor z ich tragiczną historią, sama nie wiem czemu, ale lubianego Eola, przepiękną Luthien, Idril i Melianę. Za szlachetnego, wiernego Huana i setki innych postaci, opisów, cudowności. Dziękuję, Panie Tolkien.

J. R. R. Tolkien, "Silmarillion", wyd. Amber , 2006, tłum.Maria Skibniewska